Dit verhaal gaat over Ron, een kennis van mij die jarenlang als zelfstandige aannemer in de bouw heeft gewerkt. In die functie was hij verantwoordelijk voor alles wat komt kijken bij het runnen van een aannemersbedrijf: het maken van offertes, materiaalinkoop, uitvoering van bouwprojecten en personeelsbeheer. Hij deed dit werk met veel voldoening, vooral omdat hij graag op de bouwplaats stond en zijn projecten zag groeien.
Op latere leeftijd besloot Ron, nog vóór zijn pensioen, om zijn werk anders in te richten. Hij ging samenwerken met een groot bouwbedrijf, niet in loondienst, maar als zelfstandige die zijn uren factureert. De samenwerking was gebaseerd op een gentleman’s agreement, zonder een uitgebreid contract.
Vanwege de grote vraag naar ervaren vakmensen kon Ron meteen aan de slag bij het bouwbedrijf, dat meerdere projecten tegelijkertijd uitvoerde. Hij kon blijven doen waar hij goed in was: werken op de bouwplaats, zijn kennis overdragen en andere bouwvakkers begeleiden. Beide partijen waren tevreden met de samenwerking.
Na enkele maanden besloot het bedrijf een tweede zelfstandige met een vergelijkbaar profiel in te schakelen, die in dezelfde ploeg als Ron kwam te werken. Al snel bleek dat de samenwerking tussen hen niet soepel verliep, met spanningen en problemen rond het opvolgen van afspraken.
De situatie escaleerde toen de nieuwkomer ontdekte dat zijn vergoeding lager was dan die van Ron. Hij kaartte dit aan bij de bedrijfsleiding. Dit leidde tot een gesprek met Ron, waarin hem werd voorgesteld om naar een andere bouwplaats over te stappen. Ron stemde hiermee in om de situatie te de-escaleren.
Echter, er werd hem ook gevraagd om een verlaging van zijn tarief van 10% te accepteren. Daarnaast werd duidelijk dat een eerder besproken aanpassing van zijn vergoeding niet zou worden doorgevoerd. Na zorgvuldig nadenken besloot Ron de samenwerking te beëindigen. Hij vond het verhuizen naar een andere werf al een behoorlijke concessie, maar een dubbele financiële achteruitgang – door zowel de tariefsverlaging als het mislopen van de aanpassing – ging hem te ver.
Deze situatie deed me denken aan mijn eigen tijd als werkgever. Bij nieuwe samenwerkingen maakte ik altijd heldere afspraken over de voorwaarden. Ik benadrukte dat het afgesproken tarief of salaris definitief was, en dat als iemand later ontdekte dat een ander meer kreeg voor vergelijkbaar werk, dit geen reden was om de gemaakte afspraken te herzien. Duidelijkheid hierover voorkomt teleurstelling en conflicten en zorgt voor een eerlijke basis in elke samenwerking.
Net als in de parabel van de arbeiders in de wijngaard, te vinden in Mattheüs 20:1-16, draait dit verhaal uiteindelijk om afspraken en rechtvaardigheid. De landeigenaar in de parabel maakte duidelijke afspraken met zijn arbeiders over hun loon, ongeacht het moment waarop zij begonnen met werken. Hoewel dit leidde tot onbegrip en jaloezie bij sommige arbeiders, bleef de eigenaar vasthouden aan de eerlijkheid van de oorspronkelijke afspraken. Het is een krachtige les die ons eraan herinnert hoe belangrijk het is om heldere afspraken te maken en die te respecteren, zelfs als de omstandigheden veranderen.
In elke situatie zijn er meerdere perspectieven, net zoals een munt meer heeft dan alleen een kop of een munt: er is ook de rand, waar alles samenkomt. Het verhaal van Ron, de nieuw aangeworvene en de werkgever laat zien hoe elk perspectief zijn eigen waarheid heeft.
Ron was een ervaren zelfstandige die jarenlang zijn vakmanschap en kennis deelde. De nieuw aangeworvene voelde zich onrecht aangedaan door de verschillen in vergoeding. En de werkgever probeerde een teamconflict op te lossen met strategische aanpassingen. Iedereen handelde vanuit wat zij als rechtvaardig en correct beschouwden, maar het ontbreken van duidelijke afspraken en wederzijds begrip leidde tot spanningen en uiteindelijk tot een breuk.
De drie visies:
– De nieuw aangeworvene:** Hij vond het oneerlijk dat hij minder betaald kreeg dan Ron, ondanks dat zij vergelijkbaar werk deden. Voor hem was het vanzelfsprekend om zijn situatie aan te kaarten en te strijden voor gelijkheid.
– De werkgever:** Hij geloofde dat hij een redelijke oplossing bood door Ron naar een andere bouwplaats te verplaatsen en een tariefsverlaging te vragen. Voor de werkgever stond het team en de continuïteit van het werk voorop.
– Ron:** Hij voelde zich tekortgedaan en zag de verzoeken om een lagere vergoeding als een breuk van vertrouwen. Zijn besluit om de samenwerking te beëindigen was voor hem een kwestie van principes en zelfrespect.
Besluit
Dit verhaal toont aan hoe iedereen vanuit zijn eigen perspectief gelijk kan hebben, maar dat de waarheid vaak op de rand van de munt ligt, waar al deze perspectieven samenkomen. Het illustreert het belang van heldere communicatie, wederzijds begrip en transparante afspraken om conflicten te voorkomen. Want uiteindelijk draait het niet om wie gelijk heeft, maar om hoe je samen tot een duurzame oplossing komt.
Dit is de Parabel van de Arbeiders in de Wijngaard, te vinden in Mattheüs 20:1-16. Ik zal de tekst voor u delen:
“Want met het koninkrijk der hemelen is het als met een heer des huizes, die des morgens vroeg uitgegaan is om arbeiders te huren voor zijn wijngaard. En toen hij met de arbeiders overeengekomen was voor een denarie per dag, zond hij hen in zijn wijngaard.
En omstreeks het derde uur ging hij uit en zag anderen werkloos op de markt staan, en hij zeide tot hen: Gaat ook gij in de wijngaard en wat billijk is zal ik u geven. En zij gingen.
Omstreeks het zesde en het negende uur ging hij weder uit en handelde evenzo. En omstreeks het elfde uur ging hij uit en vond nog anderen staan en zeide tot hen: Waarom staat gij hier de gehele dag werkloos?
Zij zeiden tot hem: Omdat niemand ons gehuurd heeft. Hij zeide tot hen: Gaat ook gij in de wijngaard.
Toen de avond viel, zeide de heer van de wijngaard tot zijn opzichter: Roep de arbeiders en betaal het loon uit, te beginnen bij de laatsten, tot de eersten.
Toen zij, die omstreeks het elfde uur gehuurd waren, kwamen, ontvingen zij ieder een denarie. En toen de eersten kwamen, meenden zij, dat zij meer zouden ontvangen. En zij ontvingen eveneens ieder een denarie.
En toen zij die ontvingen, morden zij tegen de heer des huizes, en zij zeiden: Deze laatsten hebben één uur gewerkt en gij hebt hen gelijk gesteld met ons, die een zware dag en de hitte hebben doorstaan.
Maar hij antwoordde een van hen en zeide: Vriend, ik doe u geen onrecht. Zijt gij niet met mij overeengekomen voor een denarie? Neem het uwe en ga heen. Ik wil deze laatsten hetzelfde geven als u.
Staat het mij niet vrij met het mijne te doen wat ik wil? Of is uw oog boos, omdat ik goed ben? Alzo zullen de laatsten de eersten en de eersten de laatsten zijn.”
De belangrijkste boodschap van deze parabel is dat Gods genade niet wordt bepaald door menselijke maatstaven van verdienste of tijd. Iedereen die in Gods koninkrijk komt – of dat nu vroeg of laat in het leven is – ontvangt dezelfde volledige genade. Het gaat niet om wat “eerlijk” lijkt volgens menselijke normen, maar om Gods vrijgevigheid en genade die Hij naar eigen goeddunken schenkt.