Brief voor Hazel (en tegelijkertijd ook voor Aditya).
Jammer genoeg is wat ik nu ga vertellen niet positief, maar ik hoop te eindigen met een positieve noot. Hazel, jij bent nu bijna 2 maanden oud. Aditya, jij bent een paar maanden ouder, maar allebei zijn jullie nog zo lief en zo onschuldig.
Wat ik wil vertellen is het volgende. Als ik de krant opensla – ik doe dat iedere zaterdag samen met Miranda – zeggen we allebei: “Dit ziet er slecht uit.” Trump is pas verkozen met de meest gekke voorspellingen die daarbij horen. Het klimaat is volledig naar de knoppen. Kortom, ik kan met die lijst verdergaan. De vooruitzichten van de dollar zijn slecht. De wereldeconomieën gaan volledig herverkabeld worden.
In ons Belgiëlandje hadden we een duidelijke uitslag voor de verkiezingen, en toch wordt er geen nieuwe regering gevormd. Alle indicatoren wijzen op onweer in de toekomst. Economisch onweer. De oorlog in Oekraïne duurt nu 1000 dagen, wat ongeveer 3 jaar is, ten koste van Oekraïne, waar velen gestorven zijn. Wij zijn als westerse bondgenoten duidelijk tekortgeschoten. We hadden alleen maar uitvluchten, en nu is het te laat. Dat betekent zoveel mensen dood voor niets. Dat is wat vlakbij gebeurt.
We weten niet wat er in China achter de schermen gebeurt. Als ik boeken lees van Ray Dalio, die cyclussen aangeeft van opkomst en neergang van imperiums, is het duidelijk dat wij als westerse wereld in een neerwaartse spiraal zitten van het model waarin Amerika de politieagent van de wereld was.
Als we zien of horen hoe de democratie onder druk staat, hoe presidenten letterlijk bandieten vrijlaten in onze huidige economie, hoe ongestraft criminaliteit is…
Ik heb het idee dat een rechtsstaat moet voldoen aan een aantal fundamentele principes. Ten eerste moet er rechtvaardigheid zijn, en dat begint met een goed functionerende rechtsspraak. In België lijkt dat echter niet altijd het geval. Rijke witteboordcriminelen kunnen hun straffen afkopen, terwijl kleine criminaliteit vaak ongestraft blijft. Dat ondermijnt het vertrouwen in het systeem.
Daarnaast staat ons gezondheidszorgsysteem onder druk. Het wordt vaak geprezen als een van de beste ter wereld, maar die kwaliteit is niet langer gegarandeerd door toenemende uitdagingen. En wat veiligheid betreft: ons leger en politieapparaat kampen met problemen die niet te negeren vallen. Het lijkt alsof de basis van een rechtsstaat hier steeds meer wankelt
Er zijn zoveel schulden opgebouwd. De Amerikaanse schuld is zo hoog dat ze nooit afgelost kan worden. Wat betekent dat? Dat het systeem failliet is. Dat geldt ook voor onze Belgische staat en voor het Europese geharrewar. We kunnen in Europa geen vuist maken omdat we met 25 of 35 landen zitten die eigenlijk alleen aan zichzelf denken.
Kortom, ik zie de toekomst somber in. Net nog een podcast gehoord van iemand die vertelt dat wij fundamenteel nog jager-verzamelaars zijn in ons lichaam, maar dat alles rondom ons zo snel verandert dat we het letterlijk niet kunnen bijhouden.
Als ik zie of hoor hoe verslavend TikTok is, hoeveel jonge mensen volledig in de mist gaan door software die uit China komt – in China zelf verboden, maar hier niet verboden raakt – en als we zien hoe de grote techgiganten eigenlijk kunnen doen wat ze willen, hoe Europa economisch en technologisch achterophinkt, hoe de nieuw verkozen Trump naar de wereld kijkt en hoe er tegenover China wordt opgetreden… Kortom, als we op een niveau hoger gaan dan relaties of familie, dus op staats- of wereldniveau, ziet het er allemaal heel slecht uit, zonder verbetering in de toekomst.
Dan stel ik mij de vraag – ik heb die al zo vaak aan iemand anders gesteld: als dat zo is, welke conclusie moet je daaruit trekken? Mijn persoonlijke eerste reactie is: als het niets uithaalt, kunnen we maar best voor onszelf zorgen. Dat versterkt die spiraal natuurlijk ook, maar dat is dus geen oplossing. De vraag is: hoe kunnen we die negatieve gedachtestroom stoppen? Ik ben waarschijnlijk ook maar een kind van mijn sociale media en mijn kranten. Misschien is het allemaal niet zo erg en ben ik een echokamer van wat ik wil horen, waarbij ik alleen maar bevestiging zie in het negatieve. Ik weet het dus niet.
Als jullie dit binnen 10, 15 of 20 jaar opnieuw zouden lezen – ik ben er waarschijnlijk niet meer of niet meer bezig met dit – kunnen we met terugwerkende kracht kijken wat er waarheid is geworden. Waarschijnlijk zal ik dat zelf ook jaar na jaar, week na week, maand na maand hebben opgevolgd. Maar vandaag, op 18, 19 of 20 november 2024, is het enige echte lichtpunt: jullie twee kleine, lieve, onschuldige kinderen.
Eigenlijk moet ik mijn uiterste best doen om het voor jullie zo te maken dat jullie weerbaar zullen zijn in de donkere wereld die ik zojuist heb voorspeld. Daar ga ik mijn best voor doen. Hoe? Ik weet het niet. Maar ik kan alleen beginnen door mijn best te doen en elke dag opnieuw te proberen het goede te zoeken, jullie mee te helpen opvoeden.
In het begin van de tekst heb ik gemeld dat er een positief punt is. Dat positieve punt zijn jullie. Jullie maken het de moeite waard. Hazel, Aditya, voor jullie is het de moeite om te vechten.
Misschien ben ik, zoals net aangehaald, een echokamer van mijn eigen negatieve gedachten en is het allemaal niet zo slecht. We moeten eerlijk zijn: gelukkig zijn jullie en wij geboren op het beste plekje ter wereld. Niet perfect, maar wel het beste plekje. Je begrijpt wat ik bedoel. We hebben een goed gezondheidssysteem. Jullie ouders en ik komen niets tekort. We hebben geen zware ziektes, eigenlijk geen ziektes. Met andere woorden, we zitten in een heel beschermde cocon.
Dat is ook wat ik nog wilde zeggen. Hoe hoger we gaan – op lands-, Europa- of continentniveau – daar kunnen we niets aan doen. We kunnen het enkel op ons niveau aanpakken, samen met de familie, er goed van maken. We kunnen elkaar graag zien, er altijd voor elkaar zijn, en dan zijn we al heel ver. Als we dat nog kunnen uitbreiden tot de mensen om ons heen, tot de buren… Voor mij geldt dat hier in mijn blok, in mijn appartementsgebouw. Ik probeer met Miranda wat sociaal leven op gang te brengen, zodat we meer mensen leren kennen en elkaar kunnen helpen. Ik weet niet of dat gaat lukken. Ik hoop van wel. Het zijn de enige kleine manieren om nog iets positiefs te zien.
Hiermee sluit ik af, maar hier komt zeker nog een vervolg op. Laat ons zeggen dat dit de min was. Laat ons hopen dat de volgende de plus zal zijn. Love you all.”
Vava