Prostatectomie III | Salvage-Therapie

Bestralingen

We zijn nu halfweg de 25 bestralingen die ik moet ondergaan.

Waar we voor de operatie eigenlijk nooit hebben bij stilgestaan of toch totaal niet op hadden gerekend was het feit dat de kanker niet weg zou zijn. Incontinentie, erecties en libido waren de termen die ter sprake kwamen, maar nooit, bestralingen …

Hier nog wat praktische en technische aspecten.

Mijn PSA na de bilaterale nerve-sparing prostatectomie van augustus 2024 was niet nul, meetbaar dus.

Een PSMA-PET/CT en bekken-MRI in maart 2025 lieten zoals verwacht geen zichtbare uitzaaiingen zien. Op basis van de richtlijnen werd beslist tot een salvage-traject: gerichte bestraling van de prostaatloge + electieve bekkenklieren, gecombineerd met een korte androgen-deprivatie­therapie (ADT) = hormoon kuur.

Bestralings­plan

In mijn geval stelde het radiotherapieteam twee doelvolumes voor:

• Prostaatloge (hoog risico)
• Pelviene lymfeklieren (electief gebied)

Schema

• 62,5 Gy in 25 sessies (2,5 Gy) op de loge.

• 50 Gy in 25 sessies op de klieren (gelijktijdig geïntegreerd).

Elke ochtend als voorbereiding: blaas vol, darmen leeg.

Vlak vóór de bestraling maakt een Cone Beam CT (CBCT) een controle­scan; zo kan de tafelpositie tot op millimeters worden bijgestuurd.

Te verwachten bijwerkingen van de behandeling zijn mictieklachten (nycturie, pollakisurie, urge, dysurie), frequentere stoelgang en vermoeidheid.

De machine: Varian TrueBeam STx

De scanner draait één of twee rond om om controle beelden te maken. Daarna wordt je bestraalt in twee boogbewegingen (± 90 s) Op die manier wordt gezond weefsel maximaal ontzien.

Zie hier een filmpje over dit proces en de scanner

Androgen Deprivation Therapy (ADT)  = hormonen kuur

Meest frequente nevenwerkingen zijn vapeurs, erectiele dysfunctie en libidoverlies, emotionele labiliteit, metabool syndroom en
gewichtstoename.

Want door de hormoonkuur (ADT) zakt de PSA vrijwel direct tot onder de detectie­grens. Dat komt omdat de resterende tumor­cellen in een “slaapstand” gaan; een echte evaluatie kan pas wanneer mijn testosteron is hersteld.

Hier een stukje uit mijn gesprek met de uro-oncoloog / radiotherapie specialist:

“Een PSA van nul of niet-meetbaar betekent meestal dat er geen actieve prostaatcellen zijn die PSA produceren. Bijvoorbeeld, nadat de prostaat verwijderd is, mag je eigenlijk geen PSA meer in het bloed hebben. Als er toch PSA gevonden wordt, kan dat wijzen op achtergebleven tumorcellen of uitzaaiingen.

Een niet-meetbare PSA kan ook het effect zijn van bestraling en hormonale therapie die PSA onderdrukken.
Die hormonale therapie zorgt ervoor dat de kankercellen niet groeien, maar ze verdwijnen niet helemaal.
Ze gaan in een soort slaapstand. Doe je alleen hormonale therapie, dan daalt de PSA, maar zodra je stopt, kan hij weer stijgen.
Dus de bestraling probeert de cellen te doden, en de hormonale therapie helpt om de ontsnappingsroutes van de kwaadaardige cellen af te snijden. Door die combinatie beperk je de overlevingskansen van de kankercellen zoveel mogelijk.”