Over verzekeringen – een persoonlijke reflectie
Recent had ik een kort gesprek met mijn partner. Iemand had tegen haar gezegd: “Voor belastingen moet je niet bang zijn, je moet vooral bang zijn voor de banken.” Ik was het daar volmondig mee eens. Maar hoe meer ik erover nadenk, hoe meer ik vind: eigenlijk moet je nog het meest op je hoede zijn voor verzekeringen.
Niet dat je er bang van moet zijn in de klassieke zin van het woord. Het is eerder alsof je moet kiezen tussen cholera en de pest — een noodzakelijk kwaad. Verzekeringen lijken haast het minst transparante onderdeel van het systeem waar we op vertrouwen.
Belastingen en banken: voorspelbaarder dan verzekeringen
Met belastingen weet je tenminste waar je aan toe bent. Ze zijn onderdeel van het publieke domein; de regels zijn gekend. Iedereen volgt in principe dezelfde regels — of zou dat toch moeten doen. Uiteraard, hoe meer middelen je hebt, hoe meer je ze naar je hand kunt zetten, maar in se is het systeem inzichtelijk.
Ook banken werken met duidelijke contracten. Als je tekent, weet je wat de consequenties zijn. Het is op z’n minst voorspelbaar. Natuurlijk, banken zijn geen liefdadigheidsinstellingen. Ze stellen zich graag voor als je partner, je ondersteuner — maar in werkelijkheid zijn ze pure commerciële spelers. Je hebt ze nodig, en net dát maakt je afhankelijk. Pas als je een bank niet écht nodig hebt, zit je sterk in onderhandelingen. Andersom sta je zwak. En ja, er zijn genoeg uitdrukkingen over: “De bank geeft je een paraplu als de zon schijnt, maar neemt hem af als het regent.”
Verzekeringen: een eigen logica
Maar verzekeringen… die zijn van een andere orde. Waar je bij belastingen en banken nog een zekere voorspelbaarheid hebt, ontbreekt die vaak volledig bij verzekeringen. Je weet nooit of je zal krijgen waarop je recht denkt te hebben. De franchise is er, de interpretaties, de expert die met zijn eigen regels komt. Alles is een vraagteken. Dat voedt het wantrouwen, en terecht: reputaties worden niet zomaar opgebouwd — zeker niet in de verzekeringswereld.
Enkele ervaringen
Ik heb in mijn leven een aantal concrete ervaringen gehad die dit gevoel alleen maar versterkten:
Een werkneemster van mij was betrokken bij een ongeval waarvoor zij absoluut niet in fout was — ze werd langs achter aangereden en kreeg een whiplash. Wat volgde was pure intimidatie. De verzekeringsmakelaar kwam met een “voorstel” voor schadevergoeding, met de boodschap dat ze blij mocht zijn dat ze dat kreeg. Er werd iemand aan huis gestuurd om haar onder druk te zetten om te tekenen. We zijn daar niet op ingegaan, en uiteindelijk kregen we het drievoudige.
Zelf had ik een grote diefstal in mijn zaak, ondanks jarenlange premiebetaling en een eerdere goedkeuring van de dekking na inspectie. Toen het erop aankwam, werd de uitbetaling geweigerd. Er werd gesuggereerd dat ik het zelf in scène had gezet. We zijn naar de rechtbank gestapt, maar verloren het proces. De advocaat van het grote kantoor dat ons verdedigde gaf achteraf toe dat de zaak slecht gevoerd was. Ik verbrak toen bewust alle banden met Axa. Jaren later zaten we door overnames weer bij hen. Je ontsnapt niet.
In een podcast hoorde ik iemand uit de verzekeringswereld spreken over de enorme hoeveelheid data waarover ze beschikken. Statistische analyses, risico-inzichten — alles wordt doorgerekend. En dat is misschien de essentie: een verzekering is niets meer dan een rekenkundig afgedekt businessmodel. Als het even minder goed gaat, verhogen ze hun tarieven. Wettelijke grenzen of niet: hun model blijft altijd winstgevend. In die zin, zou je kunnen zeggen dat verzekeringen zelfs meer macht en manoeuvreerruimte hebben dan banken.
Tot slot
Verzekeringen verkopen een gevoel van zekerheid. Maar wat ze vaak leveren is onzekerheid, vertraging, interpretatie, procedure, en heel veel papierwerk. Het is ironisch: net de instellingen die je in tijden van nood zouden moeten helpen, blijken dan op hun meest afwijzend.
En dus blijf ik erbij: belastingen zijn redelijk. Banken zijn noodzakelijk. Maar verzekeringen? Die verdienen meer kritische aandacht dan ze krijgen.